กานทักทายของคนอี่สานหลือคนไทย คนที่มีอายุน้อยกว่าต้องเข้าหาหลือไปทักทาย สะหวัดดี คนที่มีอายุมากกว่า อย่างเซ้น ลุงเห็นตากำลังญ่างมา กะสิเข้าไปหวัดดี หลือเข้าไปทักทายอี่หยังต่างๆ กะสิเลิ้มเว้าว่า
— เอ๊าตา หวัดดีคับ ตามาแต่ใส ตามาเฮ็ดหญัง ตาสิไปใส
คนที่มีอายุน้อยกว่ากะสิเว้าปะมานนี้ พอคนที่มีอายุมากกว่า หลือคนที่โดนถาม กะสิตอบกับมาว่า
— เอ๊า หวัดดีคับ
ขั้นเขาถามอี่หยังมา เฮากะตอบไปแบบนั้น เขาถาม[เฮา]มา เฮ็ดหญัง เฮากะตอบว่า มาเฮ็ดอันนั้นอันนี้ที่เฮามาเฮ็ด เขาถามว่า สิไปเฮ็ดหญัง เฮากะตอบว่า สิไปตะหลาด ไปบ้าน ไปเฮ็ดนั้นเฮ็ดนี้ ไปเฮ็ดทุละ เฮากะตอบตามที่เฮาสิไป ปะมานนั้นเนาะ
พอได้ทักทายกันหลือเว้ากันโดนเติบแล้ว กะสิได้ไปทางอื่น คนที่มีอายุน้อยกว่ากะสิได้เว้าว่า
— เอ๊าตาคับ ผมสิไปแล้วเด้อคับ แล้วผมขอโตก่อนเด้อคับ หวัดดีคับ
พอคนที่มีอายุหลายกว่าได้ญินแล้ว กะสิตอบกับไปว่า
— เอ๊าหวัดดี โซกดีเด้อ หล้าเอ้ย
แล้วพุซายคนนี้ เขากะญ่างไป
Link to overview page
Link to dictionary
| Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes |
|---|---|---|---|---|
| ลูบ | lu:p | HF | รูป | 1. picture, image, photo 2. form, shape 3. clf. for pictures, images, photos |
| นี้ | ni: | HF | นี้ | 1. this 2. here |
| กะ | ga | M | ก็ | 1. then, consequently 2. also |
| สิ | si | M | จะ | future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market} |
| เฮ็ด | het | H | ทำ | to do, to make |
| ให้ | hai | LF | ให้ | 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine} 2. for 3. to allow, to be allowed |
| เฮา | hao | HR | เรา | 1. personal pronoun: we 2. personal pronoun: I |
| ฮู้ | hu: | HF | รู้ | 1. to know 2. to understand Notes: equivalent to ลู้ |
| ว่า | wa: | H | ว่า | 1. that, as {คำว่า X = the word X} 2. to say |
| เป็น | pen | M | เป็น | 1. to be, to exist 2. to be able to 3. to suffer, sth. happens to 4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?} |
| กาน | ga:n | M | การ | prefix indicating the action of ... |
| ทักทาย | thak-tha:i | H-HR | ทักทาย | to greet, to say hello, to address |
| กัน | gan | M | กัน | mutual, each other, with another, together {เขากำลังนั่งเว้ากัน = they're sitting and talking} {เขาสองคนฮักกัน = they love each other} {ปาสองโตนี้ ใหญ่ห่างกันหลายบ่ = These two fish here, are they very different in size (from each other)?} {ต่างกัน = to be different (from each other)} {ก่องอันไหนหนักกว่ากัน = Which box is heavier (than the other(s))?} |
| ละว่าง | la-wa:ŋ | H-H | ระหว่าง | between, among, during |
| ของ | khɔ:ŋ | M | ของ | of, belonging to |
| คน | khon | HR | คน | person, people |
| ที่ | thi: | H | ที่ | 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely} 2. for ordinal numbers {ที่สาม = third} |
| มี | mi: | HR | มี | 1. to have 2. there is |
| อายุ | a:-yu | M-H | อายุ | age, to be ... years old |
| น้อย | nɔ:i | HF | น้อย | 1. few, little 2. small |
| กว่า | gwa: | H | กว่า | more, more than, comparative: as, than |
| กับ | gap | M | กับ | 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken} 2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...} 3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup} |
| หลาย | la:i | M | เยอะ, มาก | many, much, very |
| อย่างเซ้น | ya:ŋ-sen | H-HF | อย่างเช่น | for example, such as, like Notes: pronunciation: also realized as อย่างเช้น |
| ลุง | luŋ | HR | ลุง | 1. uncle (both paternal and maternal lines, older than parent) 2. used to address or refer to male strangers about the age of one's parents |
| ตา | ta: | M | ตา | maternal grandfather |
| หลือ | lʉ: | M | หรือ | or |
| น้า | na: | HF | น้า | 1. uncle, aunt (maternal line, younger than mother) 2. used to address or refer to strangers older than oneself but likely to be younger than one's parents |
| อี่สาน | i:-sa:n | H-M | อีสาน | Isaan {คนอี่สาน = Isaan person} |
| ไทย | tha:i | HR | ไทย | Thai {ปะเทดไทย = Thailand} {คนไทย = Thai (person)} |
| ต้อง | tɔŋ | HF | ต้อง | to have to, must |
| เข้า | khao | LF | เข้า | to enter, to go inside, to come/go in/on {เข้าห้องน้ำ = to go to the bathroom} {เข้านอน = to go to bed} {ขี่เลียเข้าไปเกาะ = to take a boat to go on an island} |
| หา | ha: | M | หา | to look for, to find |
| ไป | pai | M | ไป | 1. to go 2. auxiliary indicating action extending into the future |
| สะหวัดดี | sa-wat-di: | M-M-M | สวัสดี | polite greeting: hello, good day, good morning, good evening etc. |
| มากกว่า | ma:k-gwa: | HF-H | มากกว่า | rather, more |
| เห็น | hen | M | เห็น | to see |
| กำลัง | gam-laŋ | M-HR | กำลัง | auxiliary indicating continuous or progressive action |
| ญ่าง | ɲa:ŋ | H | เดิน | to walk {เขากำลังญ่างเว้ากัน = they are walking and talking} {ลูกเป็ดญ่างไปนำแม่เป็ด = the ducklings are [walking] following their mother} {เขากำลังญ่างข้ามสะพาน = she's walking over the bridge} {เขาสิญ่างไปใส = Where is he going?} |
| มา | ma: | HR | มา | 1. to come 2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person} |
| หวัดดี | wat-di: | M-M | หวัดดี | polite greeting: hello, good day, good morning, good evening etc. (short for สะหวัดดี) |
| อี่หยัง | i:-yaŋ | H-M | อะไร | 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?} 2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer} |
| ต่างๆ | ta:ŋ-ta:ŋ | H-H | ต่างๆ | different, various |
| เลิ้ม | lə:m | HF | เริ่ม | to begin, to start |
| เว้า | wao | HF | พูด | to say, to speak, to talk |
| เอ๊า | ao | HR | exclamation signaling surprise Notes: tone and vowel length variable |
|
| คับ | khap | H | ครับ | male politeness particle |
| แต่ใส | tɛ:-sai | H-M | จากไหน | where from? |
| หญัง | ɲaŋ | M | อะไร, เป็นหญัง = ทำไม | 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?} 2. something, anything, (nothing) 3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?} |
| ใส | sai | M | (ที่)ไหน | 1. where? {สิไปใส = Where are [you] going?} {มาแต่ใส = Where are [you] coming from?} {กะทะอยู่ใส = Where's the pan?} 2. somewhere, anywhere {ใสกะได้ = anywhere, wherever you like} |
| ปะมาน | pa-ma:n | M-HR | ประมาณ | 1. about, approximatively 2. to guess, to estimate |
| พอ | phɔ: | HR | พอ | 1. just when, just after, as soon as 2. enough, adequate |
| โดน | do:n | M | โดน | marker for passive |
| ถาม | tha:m | M | ถาม | to ask |
| ตอบ | tɔ:p | LF | ตอบ | to answer, to respond, to reply |
| กับ | gap | M | กลับ | to return, (to go/come) back {กะสิตอบกับมาว่า ... = and will answer back: ...} {กับบ้าน = to return home} |
| ขั้น | khan | LF | เมื่อ | when, if |
| เขา | khao | M | เขา | personal pronoun: he, she |
| แบบ | bɛ:p | LF | แบบ | 1. example, model, kind 2. style, form, pattern, design |
| นั้น | nan | HF | นั้น | that, there |
| อัน | an | M | อัน | 1. thing, object 2. general clf. for objects |
| ตะหลาด | ta-la:t | M-LF | ตลาด | market |
| บ้าน | ba:n | HF | บ้าน | 1. house, home 2. village (also used as a prefix before the name of a village) 3. home country, home region {บ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด = How do we plant rice in Isaan/Thailand?} |
| ทุละ | thu-la | H-H | ธุระ | business, affairs, work |
| ตาม | ta:m | M | ตาม | 1. according to 2. to follow, to go/come after |
| เนาะ | nɔ | H | เนาะ | final particle: makes the statement softer, looking for agreement |
| ได้ | dai | HF | ได้ | 1. can 2. to get, to obtain 3. before verb: indicating past tense 4. บ่ได้ + verb: not |
| โดน | do:n | M | นาน | time: long |
| เติบ | tə:p | LF | intensifier: very, much {เว้ากันโดนเติบ = to talk a long time} | |
| แล้ว | lɛ:o | HF | แล้ว | 1. finished 2. already 3. and then, and next (especially แล้วกะ) 4. auxiliary for past tense |
| ทาง | tha:ŋ | HR | ทาง | 1. way, direction {พุหญิงกะสิไปทางหนึ่ง พุซายกะสิไปอีกทางหนึ่ง = the woman goes one way, the man another way} {ตะเว็นไปทางใด = Where has the sun gone?} {เขาถีบจักกะย๊านไปทางหน้า = he's biking on/onward/forward} {มาเว้า มาว่าเฮาในทางที่บ่ดี = he's scolding [me], he's talking to me improperly} 2. by, through, via etc. {เว้าทางโทละสับ = to talk on the phone} |
| อื่น | ʉ:n | H | อื่น | other |
| ผม | phom | M | ผม | personal pronoun: I (polite) |
| เด้อ | də: | HF | final particle | |
| ขอโต | khɔ:-to: | M-M | ขอตัว | to excuse oneself (in order to leave), to beg off, to beg to be excused |
| ก่อน | gɔ:n | H | ก่อน | 1. before 2. first, first of all |
| ได้ญิน | dai-ɲin | HF-HR | ได้ยิน | to hear |
| โซกดี | so:k-di: | HF-M | โชคดี | 1. to be lucky 2. good luck! |
| หล้า | la: | LF | 1. used to adress someone younger 2. last {ลูกหล้าหมู่ = youngest child} |
|
| เอ้ย | ə:i | HF | particle | |
| พุซาย | phu-sa:i | H-HR | ผู้ชาย | man, male |