Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
ทุละ	thu-la	H-H	ธุระ	business, affairs, work	6/5

Link to overview page
Link to dictionary

BCF01 Greetings and leave takings (informal) — Dialogue C

— เฮ้ย มึงมาแต่ใส
— มาแต่โลงเลียน มาแต่เฮ็ดทุละ

— เออๆ ไปก่อนเด้อ
— เออ จั่งพ้อกันใหม่

BCF01 Greetings and leave takings (informal) — Dialogue B

— เฮ้ยๆ มึงสิไปใส
— สิไปตะหลาด สิไปเฮ็ดทุละ

— เออๆ ฟ้าวไปซะสั้น
— เออๆ ไปก่อน ไบบ่าย

BCF02 Greetings and leave takings (formal) — Description

ลูบนี้กะสิเฮ็ดให้เฮาฮู้ว่า เป็นกานทักทายกันละว่างของคนที่มีอายุน้อยกว่ากับคนที่มีอายุหลายกว่า อย่างเซ้น ลุงกับตา หลือน้ากับตา

กานทักทายของคนอี่สานหลือคนไทย คนที่มีอายุน้อยกว่าต้องเข้าหาหลือไปทักทาย สะหวัดดี คนที่มีอายุมากกว่า อย่างเซ้น ลุงเห็นตากำลังญ่างมา กะสิเข้าไปหวัดดี หลือเข้าไปทักทายอี่หยังต่างๆ กะสิเลิ้มเว้าว่า

— เอ๊าตา หวัดดีคับ ตามาแต่ใส ตามาเฮ็ดหญัง ตาสิไปใส

คนที่มีอายุน้อยกว่ากะสิเว้าปะมานนี้ พอคนที่มีอายุมากกว่า หลือคนที่โดนถาม กะสิตอบกับมาว่า

— เอ๊า หวัดดีคับ

ขั้นเขาถามอี่หยังมา เฮากะตอบไปแบบนั้น เขาถาม[เฮา]มา เฮ็ดหญัง เฮากะตอบว่า มาเฮ็ดอันนั้นอันนี้ที่เฮามาเฮ็ด เขาถามว่า สิไปเฮ็ดหญัง เฮากะตอบว่า สิไปตะหลาด ไปบ้าน ไปเฮ็ดนั้นเฮ็ดนี้ ไปเฮ็ดทุละ เฮากะตอบตามที่เฮาสิไป ปะมานนั้นเนาะ

พอได้ทักทายกันหลือเว้ากันโดนเติบแล้ว กะสิได้ไปทางอื่น คนที่มีอายุน้อยกว่ากะสิได้เว้าว่า

— เอ๊าตาคับ ผมสิไปแล้วเด้อคับ แล้วผมขอโตก่อนเด้อคับ หวัดดีคับ

พอคนที่มีอายุหลายกว่าได้ญินแล้ว กะสิตอบกับไปว่า

— เอ๊าหวัดดี โซกดีเด้อ หล้าเอ้ย

แล้วพุซายคนนี้ เขากะญ่างไป

Basic vocabulary — Page 01 — Series B, pictures 18-20: flip flop, to put on, to take off

18
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือเกิบ เป็นเกิบคีบ หลือว่าเกิบแตะนั้นหละ
เกิบคีบหลือเกิบแตะอันนี้เอาไว้เฮ็ดหญัง กะเอาไว้ถ้าใส่ เอาไว้ถ้าใส่ไปทางนั้นทางนี้ เอาไว้ถ้าใส่ไป เพื่อที่สิบ่ให้มันเหยียบน้ำ หลือเหยียบแก้ว หลือว่าเหยียบสิ่งสกกะปก
พุน้อยพุใหญ่สามาดใส่ได้เบิด หลือว่าสามาดใส่เกิบคู่นี้ไปได้ซู่หม้อง
แล้วเกิบมันเฮ็ดมาจากอี่หยัง มันเฮ็ดได้มาจากหลายอย่าง เฮ็ดมาจากพะสะติกกะได้ เฮ็ดมาจากฟองน้ำกะได้ เฮ็ดมาจากผ้ากะได้ เฮ็ดได้จากหลายสิ่งหลายอย่าง
แล้วส่วนมากทุกคนกะต้องใส่เกิบพ้อม ขั้นบ่ใส่เกิบกะบ่ดี ญ่างไปทางนั้นทางนี้กะสิเหยียบเซี้ยโลกเข้ามาสู่ล้างกายของเฮา

19
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังใส่เกิบ เขากำลังสิใส่เกิบ
เขาใส่ตีนของเขาสองข้างนั้นหละ กำลังใส่เข้าไปในเกิบ เพื่อที่เขาสิญ่างไปทางนั้นทางนี้ หลือว่าเขาสิไปทางนั้นทางนี้ แล้วเขากะต้องใส่เกิบ
เขาใส่เกิบสองข้างแล้ว เทิงฝั่งซ้ายฝั่งขวา เขาใส่เทิงสองข้างเอาโลด
เกิบอันนี้คู่ใหญ่บ่ บ่ กะบ่คู่ใหญ่หลาย เกิบอันนี้กะพอดีกับตีนเขานั้นหละ บ่ใหญ่คัก บ่ใหญ่หน้อย บ่ใหญ่หลาย

20
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังถอดเกิบ
เป็นหญังเขาคือถอดเกิบ เขากะอาดสิเซาใส่เกิบแล้ว เขากะเลยถอดเกิบ เขาอาดสิไปทุละ หลือว่าไปหม้องหนั้นหม้องหนี้มาแล้ว เขาเลยบ่อยากใส่เกิบ
แล้วเกิบนี้ใส่เข้าไปในเฮียนได้บ่ บ่ ใส่ไปบ่ได้ เกิบอันนี้มันสกกะปก ใส่เข้าไปในเฮียนบ่ได้ ขั้นเฮาใส่เกิบอันนี้เข้าไปในเฮียนแล้ว เซี้ยโลกหลือว่าสิ่งสกกะปก[อยู่]ในเกิบเฮานั้น มันกะสิเข้าไปในเฮียนเฮาพ้อม สิเฮ็ดให้เฮียนเฮาสกกะปก หลือว่ามีเซี้ยโลกนั้นหละ

BCF01 Greetings and leave takings (informal) — Description

ลูบพาบนี้กะสิเฮ็ดให้เฮาฮู้จักว่า อันนี้เป็นกานสนทะนากัน หลือกานเว้ากันของเด็กน้อยของคนอี่สานที่ฮู้จักกัน กะสิสมมุดว่า มีคนสองคนที่ฮู้จักกัน เขามาพ้อกัน อยู่หม้องใดหม้องหนึ่ง เขาได้เอิ้นใส่กัน เขาได้ทักทายกัน พุซายแนมเห็นพุหญิงพุนั้น กะเลยได้เอิ้นถามว่า

— เฮ้ย มึงมาแต่ใส
— มึงมาเฮ็ดหญัง
— มึงสิไปใส

พุซายกะสิได้ฮ้องถามปะมานนี้ พุหญิงได้ญินแล้ว กะสิได้ตอบกับไปว่า

— มาตะหลาด
— มาเฮ็ดทุละ
— มาหาแม่
— มาหาพ่อ
— สิไปบ้าน
— สิไปโลงบาน
— สิไปนั้น สิไปนี้ แล้วแต่

เฮาสามาดตอบกับไปได้ เขาถามอี่หยังเฮามา เฮากะตอบไปแบบนั้น

หลือคำเว้าที่เขาถามเฮามา เฮาสามาดถามเขากะได้อีกคือกัน เขาถามเฮาว่า เฮาสิไปใส เฮามาหญัง เฮามาเฮ็ดหญัง เฮากะสามาดถามเขาไปได้คือกันว่า มึงมาหญัง มึงมาเฮ็ดหญัง มึงสิไปใส มึงมาแต่ใส ขั้นเขาได้ญิน เขากะสิตอบเฮาว่าจั่งซั้นว่าจั่งซี้คือกัน

พอเด็กน้อยสองคนนี้ได้เว้ากันโดนเติบ ได้พ้อกันโดนเติบ เขากะสิได้จากกัน พุหญิงกะสิไปทางหนึ่ง พุซายกะสิไปอีกทางหนึ่ง พุหญิงกะเลยเว้าขึ้นว่า

— เออๆ กูฟ้าว กูสิฟ้าวไปหาแม่กู กูไปก่อนเด้อ

พอพุซายได้ญินแล้ว พุซายกะเลยเว้าขึ้นว่า

— เออๆ กูกะฟ้าวคือกัน กูกะสิฟ้าวไปเฮ็ดทุละคือกัน ส่ำนี้หละ ไบบ่าย

พอเว้ากันเส็ด สองคนนี้กะได้จากกัน กะได้ต่างคนต่างไป

กานเว้าของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ แต่มันกะเป็นวัดทะนะทัม หลือคำเว้าคำจาของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้า กูๆ มึงๆ เป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ บ่ม่วน บ่ไพเลาะ แต่คำเว้านี้กะสามาดเว้ากับหมู่ เว้ากับพวก เว้ากับน้อง เว้ากับคนที่เฮาฮู้จักในวัยเดียวกัน เฮาบ่สามาดเว้ากับพุใหญ่หลือคนที่มีอายุกว่าเฮาได้