Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling
Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes | #occ |
---|---|---|---|---|---|
ทักทาย | thak-tha:i | H-HR | ทักทาย | to greet, to say hello, to address | 17/5 |
Link to overview page
Link to dictionary
BCF04 Introducing oneself to others — Description
— สะหวัดดีคับ ผมซื่อ ... เด้อคับ ผมเป็นพุใหญ่บ้าน บ้าน ... บ้านอันนั้น บ้านอันนี้เด้อคับ ขอฝากเนี้ยฝากโตหนะเด้อคับ
หลือจะเป็นกานแนะนำโตของเจ้าของ เจ้าของอาดจะเป็นนักเลียน แนะนำโตให้คูฮู้จัก อย่างเซ้นว่า
— อาจานคับ สะหวัดดีคับ ผมซื่อนาย ... ผมเลียนอยู่ซั้นมอสี่ทับหก ผมมาเลียนอยู่โลงเลียนแห่งนี้มื้อแลก กะขอฝากเนี้ยฝากโตหนะเด้อคับ
และอีกเหดกาน และอีกสะถานะกานอาดสิพ้อกันอยู่ในงานบางอย่าง อาดสิแนะนำโตของเจ้าของว่า
— สะหวัดดีคับ ผมซื่อ ... เด้อคับ ผมเป็นหมอ ลักสาอยู่โลงพะยาบาน ... เด้อคับ
เฮากะอาดจะแนะนำโตของเจ้าของ หลือคนอื่นกะอาดสิแนะนำโตของเขาให้เฮาฮู้จัก และนี้กะสิเป็นกานแนะนำโตของเจ้าของ ให้คนอื่นฮู้จัก หลือเฮากะอาดสิฮู้จักคนอื่นพ้อม นี้กะเป็นคำเว้าบางส่วน คำเว้าในกานแนะนำโตของเจ้าของของคนอี่สาน
BCF02 Greetings and leave takings (formal) — Description
กานทักทายของคนอี่สานหลือคนไทย คนที่มีอายุน้อยกว่าต้องเข้าหาหลือไปทักทาย สะหวัดดี คนที่มีอายุมากกว่า อย่างเซ้น ลุงเห็นตากำลังญ่างมา กะสิเข้าไปหวัดดี หลือเข้าไปทักทายอี่หยังต่างๆ กะสิเลิ้มเว้าว่า
— เอ๊าตา หวัดดีคับ ตามาแต่ใส ตามาเฮ็ดหญัง ตาสิไปใส
คนที่มีอายุน้อยกว่ากะสิเว้าปะมานนี้ พอคนที่มีอายุมากกว่า หลือคนที่โดนถาม กะสิตอบกับมาว่า
— เอ๊า หวัดดีคับ
ขั้นเขาถามอี่หยังมา เฮากะตอบไปแบบนั้น เขาถาม[เฮา]มา เฮ็ดหญัง เฮากะตอบว่า มาเฮ็ดอันนั้นอันนี้ที่เฮามาเฮ็ด เขาถามว่า สิไปเฮ็ดหญัง เฮากะตอบว่า สิไปตะหลาด ไปบ้าน ไปเฮ็ดนั้นเฮ็ดนี้ ไปเฮ็ดทุละ เฮากะตอบตามที่เฮาสิไป ปะมานนั้นเนาะ
พอได้ทักทายกันหลือเว้ากันโดนเติบแล้ว กะสิได้ไปทางอื่น คนที่มีอายุน้อยกว่ากะสิได้เว้าว่า
— เอ๊าตาคับ ผมสิไปแล้วเด้อคับ แล้วผมขอโตก่อนเด้อคับ หวัดดีคับ
พอคนที่มีอายุหลายกว่าได้ญินแล้ว กะสิตอบกับไปว่า
— เอ๊าหวัดดี โซกดีเด้อ หล้าเอ้ย
แล้วพุซายคนนี้ เขากะญ่างไป
BCF03 Introducing someone else to others — Description
— อันนี้หมู่เฮาเด้อ
— อันนี้อาจานเฮาเด้อ
— อันนี้พ่อเฮาเด้อ
— อันนี้คูเฮาเด้อ
— อันนี้หัวหน้างานเฮาเด้อ
เฮาสามาดเว้าว่าอี่หยังกะได้ ขั้นเฮาญ่างมากับใผ ญ่างมากับพุใด เขาเป็นอี่หยัง เฮากะสามาดบอกให้เขา แนะนำให้เขาฮู้จักได้
พอคนใส่เสี้ยสีเหลียงได้ญิน กะต้องทักทาย หลือเว้ากับคนใส่เสี้ยสีแดง เขาอาดจะเว้าขึ้นว่า
— สะหวัดดีคับ ข้อยซื่ออันนี้เด้อ ข้อยซื่ออันนั้นเด้อ
เฮาซื่อหญัง เฮากะตอบไปว่าเฮาซื่อหญัง เฮากะบอกเขาไปว่า เฮาซื่ออี่หยัง พอคนเสี้ยสีแดงได้ญินแล้ว เขากะต้องเว้าขึ้นอีกว่า
— สะหวัดดีคับ ผมซื่อ ผมซื่ออันนั้นเด้อ ผมซื่ออันนี้เด้อ ผมเป็นอันนั้น ผมเป็นอันนี้ ผมเป็นคู ผมเป็นอาจาน ผมเป็นตำหลวด
เฮากะเว้าไปได้ เฮาเป็นอี่หยัง เฮากะเว้าทักทายกันไป แล้วกะอาดสิถาม
— ซำบายดี มีสุขบ่
— สิไปใส มาใส
ปะมานนี้เนาะคับ พอเว้ากันโดน หลือหลายความแล้ว กะสิเว้าอีกว่า
— ยินดีที่ได้ฮู้จักเด้อคับ
— ยินดีที่ได้ฮู้จักเด้อค้า
อาดสิเว้ากันปะมานนี้เนาะคับ
Basic vocabulary — Page 32 — Series B, pictures 06-07: to greet/pay respect
มีคนสองคนเขากำลังเฮ็ดหญัง สองคนนี้อาดสิเป็นคนที่ฮู้จักกัน หลือว่าหัวกะฮู้จักกันกะได้
เขากำลังไหว้กัน หลือว่าหวัดดีกัน หลือว่าเขาอาดสิหัว[ได้]พ้อกัน หลือว่าหัวแต่สิเห็นกัน หัวแต่สิมาเห็นกัน หลือว่านัดกัน หัวกะพ้อกันเนาะ กะไหว้กัน หลือว่าหวัดดีกัน ทักทายกันตามปะสาคนที่ฮู้จักกัน หลือว่าบ่ฮู้จักกันกะได้เนาะ
เขากำลังไหว้กัน อาดสิมีพุหนึ่งเลิ้มก่อนหลือว่าเลิ้มพ้อมกันกะได้ กานไหว้เนาะ แล้วกะทักทาย สะหวัดดีคับ สะหวัดดีคับ เป็นจั่งซั้นจั่งซี้ กะทักทายกันต่อไปเนาะ
แต่ว่าขั้นสองคนนี้ ขั้นมาพ้อกัน แล้วบางคนอาดว่าสิเป็นน้องหลือว่าอายุน้อยกว่า หลือว่าบางคนสิอายุหลายกว่า ขั้นพุใดที่มีอายุน้อยกว่า หลือว่ามีหน้าที่มีอายุที่น้อยกว่า กะให้เป็นคนหวัดดีก่อน หลือว่าไหว้ก่อนเนาะ เพื่อที่ว่าตามมาละย้าด แล้วกะพุอายุน้อยหลือว่าพุเป็นน้องหนะ กะไหว้ก่อน แล้วกะพุมีอายุหลายกว่า หลือว่าพุอาวุโสกว่า กะสิลับไหว้นั้นต่อไปกับไปเนาะ
7
สองคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากะกำลังทักทายกันเนาะ เขากะมีพุใหญ่กับเด็กน้อย เขากำลัง หัวอาด อาด แบบว่า อาดสิหัวแต่พ้อกัน หลือว่ามาพ้อกัน หัวกะพ้อกันเนาะ กะหวัดดีกัน หลือว่าทักทายกัน กะอย่างที่ว่าเนาะ เด็กน้อย พุใดที่มีอายุน้อยกว่า หลือว่าอายุน้อยกว่า ให้ไหว้พุที่อายุหลายกว่า
แล้วกะมีพุหนึ่งเป็นเด็กน้อย พุหนึ่งเป็นพุใหญ่เนาะ พุใส่เสี้ยสีซมพูกะเป็นเด็กน้อยกว่า กะเลยต้องไหว้ก่อน กะไหว้พุที่เป็นอาวุโสกว่าหลือว่าอายุหลายกว่า กะไหว้ แล้วกะทักทายไป แล้วกะคนที่อายุหลายกว่าอาดสิไหว้ตอบลับ หลือว่าหวัดดีคับ หลือว่าหวัดดีค้า ตอบแค่เป็นกาน เป็นคำเว้าซื่อๆ กะได้ คำว่า สะหวัดดีคับ สะหวัดดีค้า ซื่อๆ กะได้ บางคนอาดสิญกมือตอบลับไหว้พ้อมกะได้ หลือว่าบ่ใซ้มือไหว้กะได้เนาะ
BCF01 Greetings and leave takings (informal) — Description
— เฮ้ย มึงมาแต่ใส
— มึงมาเฮ็ดหญัง
— มึงสิไปใส
พุซายกะสิได้ฮ้องถามปะมานนี้ พุหญิงได้ญินแล้ว กะสิได้ตอบกับไปว่า
— มาตะหลาด
— มาเฮ็ดทุละ
— มาหาแม่
— มาหาพ่อ
— สิไปบ้าน
— สิไปโลงบาน
— สิไปนั้น สิไปนี้ แล้วแต่
เฮาสามาดตอบกับไปได้ เขาถามอี่หยังเฮามา เฮากะตอบไปแบบนั้น
หลือคำเว้าที่เขาถามเฮามา เฮาสามาดถามเขากะได้อีกคือกัน เขาถามเฮาว่า เฮาสิไปใส เฮามาหญัง เฮามาเฮ็ดหญัง เฮากะสามาดถามเขาไปได้คือกันว่า มึงมาหญัง มึงมาเฮ็ดหญัง มึงสิไปใส มึงมาแต่ใส ขั้นเขาได้ญิน เขากะสิตอบเฮาว่าจั่งซั้นว่าจั่งซี้คือกัน
พอเด็กน้อยสองคนนี้ได้เว้ากันโดนเติบ ได้พ้อกันโดนเติบ เขากะสิได้จากกัน พุหญิงกะสิไปทางหนึ่ง พุซายกะสิไปอีกทางหนึ่ง พุหญิงกะเลยเว้าขึ้นว่า
— เออๆ กูฟ้าว กูสิฟ้าวไปหาแม่กู กูไปก่อนเด้อ
พอพุซายได้ญินแล้ว พุซายกะเลยเว้าขึ้นว่า
— เออๆ กูกะฟ้าวคือกัน กูกะสิฟ้าวไปเฮ็ดทุละคือกัน ส่ำนี้หละ ไบบ่าย
พอเว้ากันเส็ด สองคนนี้กะได้จากกัน กะได้ต่างคนต่างไป
กานเว้าของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ แต่มันกะเป็นวัดทะนะทัม หลือคำเว้าคำจาของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้า กูๆ มึงๆ เป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ บ่ม่วน บ่ไพเลาะ แต่คำเว้านี้กะสามาดเว้ากับหมู่ เว้ากับพวก เว้ากับน้อง เว้ากับคนที่เฮาฮู้จักในวัยเดียวกัน เฮาบ่สามาดเว้ากับพุใหญ่หลือคนที่มีอายุกว่าเฮาได้