Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ជាងគេ	cieŋ kee	superlative marker: the most, the ...-est	13/10

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing warmth — Cultural note

នៅខ្មែរ មានរដូវតែពីរប៉ុណ្ណោះ គឺរដូវប្រាំងនិងរដូវវស្សា។ ខែដែលក្ដៅជាងគេ គឺ ខែចេត្រនៃចន្ទគតិរបស់ខ្មែរ ដែលច្រើនតែត្រូវនឹងខែមេសានៃសុរិយគតិ។ ចន្ទគតិ មានន័យថា ដំណើរនៃព្រះចន្ទ រីឯ សុរិយគតិ មានន័យថា ដំណើរនៃព្រះអាទិត្យ។

Expressing thirst — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជា មានអាកាសធាតុក្ដៅស្ទើរពេញមួយឆ្នាំ ដូច្នេះមានតូបលក់ភេសជ្ជៈឬហាងកាហ្វេជាច្រើន។ ទឹកអំពៅមានរសជាតិផ្អែម ជាភេសជ្ជៈពេញនិយមតាំងពីដើមមក។ ភេសជ្ជៈកំប៉ុងដែលជនជាតិខ្មែរស្គាល់ច្រើនជាងគេគឺកូកា ហ្វាន់តា ប៉ិបស៊ី ទឹកផ្លែឈើ ដូចជាទឹកត្រឡាច ទឹកចាហួយ ។ល។ លក្ខណៈពិសេសរបស់ហាងកាហ្វេដែលជនជាតិខ្មែរចូលចិត្តគឺហាងកាហ្វេមានម៉ាស៊ីនត្រជាក់ មានវ៉ាយហ៉្វាយលេងអ៊ីនធឺណិត ហើយអាចអង្គុយបានយូរ។

Identifying items or people 2 — Dialogue 2

កម្មវិធីប្រឡងចម្រៀងនៅក្នុងទូរទស្សន៍
សោភា៖ កា កាឯងថាអ្នកណាច្រៀងពីរោះជាងគេ?
កណ្ណិកា៖ ខ្ញុំថាម្នាក់ឈ្មោះ ពិសី។
សោភា៖ មួយណា?
កណ្ណិកា៖ ម្នាក់ពាក់រ៉ូបពណ៌ស អង្គុយនៅជិតពិធីករនៅជ្រុងនោះ។ ចុះភាឯង ចូលចិត្តមួយណា?
សោភា៖ ខ្ញុំថា ម្នាក់ប្រុសឈ្មោះវិចិត្រ រៀងគ្រាន់បើជាងគេ។ ម្នាក់អង្គុយនៅខាងស្ដាំដៃពិសីហ្នុង។

Saying “I don’t know” — Cultural note

អត់ដឹងដែរ ជាពាក្យប្រើញឹកញាប់ជាងគេនៅពេលឆ្លើយថាយើងមិនដឹងអំពីអ្វីមួយ។ គេចូលចិត្តប្រើពាក្យ ដែរ នៅខាងចុង ព្រោះវាបង្កប់ន័យថាយើងក៏បានជួយគិតឬដោះស្រាយចម្ងល់របស់អ្នកសួរដែរ ប៉ុន្តែយើងនៅតែមិនដឹង។ ផ្ទុយទៅវិញ ពាក្យឆ្លើយថា អត់ដឹងទេ ស្ដាប់ទៅមិនសូវពីរោះប៉ុន្មានទេ ព្រោះវាហាក់ដូចជាបង្កប់ន័យថាយើងមិនខ្វល់អំពីបញ្ហារបស់អ្នកសួរ។

Comparing or contrasting things 1 — Additional dialogue

នៅហាងលក់នំបញ្ចុក
អ្នករត់តុ៖ បង ត្រូវការកុម្ម៉ង់អីដែរ?
នារី៖ នំបញ្ចុកសម្លអីលក់ដាច់ជាងគេ?
អ្នករត់តុ៖ ដូចជាលក់ដាច់ស្មើៗគ្នាហ្នឹងបង។ តែ ... សម្លការីដូចភ្ញៀវហៅច្រើនជាងគេ បង។
នារី៖ អីចឹង យកនំបញ្ចុកសម្លការីម៉ោអីចឹង។ កញ្ញា ញ៉ាំអីដែរ?
កញ្ញា៖ ខ្ញុំយកសម្លប្រហើរ។
...
កញ្ញា៖ សម្លប្រហើរនៅហ្នឹងឆ្ងាញ់ជាងប្រហើរនៅកន្លែងមួយទៀត លើកមុនខ្ញុំទៅ។

Asking “What is this?” — Cultural note

អីគេហ្នឹង? គឺជាពាក្យប្រើញឹកញាប់ជាងគេក្នុងភាសានិយាយ ជំនួសឲ្យពាក្យ នេះជាអ្វី? / នោះជាអ្វី?
ការសួរពីនេះពីនោះនៅពេលជួបគ្នាក៏ជាទម្លាប់នៃការគួរសមផងដែរ ក្រៅពីសួរសុខទុក្ខ ដូចជាសួរថា
⎯ មកពីណាហ្នឹង?
⎯ ទៅណាហ្នឹង?
⎯ អីគេហ្នឹង? (ពេលឃើញមានរបស់នៅនឹងដៃ)
⎯ មកទិញអីវ៉ាន់?
⎯ ទិញអីបានខ្លះហើយ? (ពេលជួបគ្នានៅផ្សារ)

Admonishing someone / saying “Don’t do this!” — Dialogue 2

ប្រធាន៖ ធារី បងប្រាប់ថាង៉ៃធម្មតាយឺតបាន តែកុំឲ្យម៉ោយឺតង៉ៃប្រជុំ។ ម៉េចនៅតែយឺតទៀត?
ធារី៖ សុំទោស បង។
ប្រធាន៖ សុំទោសប៉ុន្មានដងហើយ? គ្រាន់តែម៉ោឲ្យទាន់ម៉ោងហ្នឹង វាពិបាកខ្លាំងមែន? ចោលទម្លាប់អាក្រក់ហ្នឹងអត់បានអេ៎អ៎? បើមិននេះ ដូរម៉ោងធ្វើការវិញទៅអីចឹង ចេញយឺតជាងគេម៉ាម៉ោងទៅ ម៉េចដែរ? ព្រមអត់?
ធារី៖ អត់អីអេ៎បង។ ខ្ញុំព្យាយាមម៉ោឲ្យទាន់។
ប្រធាន៖ និយាយហើយ ធ្វើផង។ កុំម៉ោយឺតទៀត។ បងអត់ចង់ស្ដាប់ពាក្យដោះសា ពាក្យកុហកច្រើនអេ៎។ បងមិនដឹងថាត្រូវនិយាយជាមួយធារីឯងម៉េចទៀតអេ៎។ បានហើយអីចឹង ទៅធ្វើការចុះ។

Phone (Sakanan) — 05

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៥ រូបភាពទី ៥ គឺជា យើងឃើញដៃមួយកំពុងតែកាន់ទូរស័ព្ទ ហើយមេដៃកំពុងតែចុចលើអក្សរនៅលើទូរស័ព្ទ បានន័យថាចុចទៅលើអេក្រង់ទូរស័ព្ទដែលមានអក្សរ អញ្ចឹងបានន័យថាគាត់កំពុងតែលេងសារ ឬក៏គាត់ផ្ញើសារ អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺយើងមានកម្មវិធីផ្ញើសារច្រើន បាទ កម្មវិធីដែលយើងប្រើប្រាស់ដើម្បីផ្ញើសារគឺមានច្រើន ដូចជាកម្មវិធី Line កម្មវិធី WhatsApp កម្មវិធី Messenger ឬក៏កម្មវិធី Viber ជាដើម អញ្ចឹងគឺមានច្រើន ដូចជា Telegram អីផងដែរ ដោយយើងពេញនិយមលេងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយកម្មវិធីដែលយើងពេញនិយមលេងជាងគេបំផុតនោះ គឺកម្មវិធី Line និង Messenger ដែលភាគច្រើនជាទូទៅគឺយុវជន ឬក៏យុវវ័យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺគាត់ចូលចិត្តលេងនៅក្នុងកម្មវិធីទាំងពីរនេះណាស់ ដោយសារតែវាមានភាពងាយស្រួលក្នុងការលេងសារតាមទូរស័ព្ទប្រភេទនេះ ឬក៏តាមកម្មវិធីប្រភេទនេះ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺគាត់កំពុងតែផ្ញើសារទៅកាន់មិត្តភក្តិរបស់គាត់ ឬក៏ទៅកាន់ក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់ ដោយយើងឃើញគាត់កំពុងតែសរសេរអក្សរនៅលើសារ នៅលើទូរស័ព្ទដើម្បីផ្ញើ ប៉ុន្តែកម្មវិធីទាំងអស់នេះ ដូចជាកម្មវិធី Line កម្មវិធី Messenger ឬក៏កម្មវិធី Viber ជាដើម គឺយើងត្រូវការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតដើម្បីលេង អញ្ចឹងកាលពីមុននៅពេលដែលទូរស័ព្ទអត់ទាន់មានអ៊ីនធឺណិត គឺយើងប្រើប្រាស់សារនៅក្នុងទូរស័ព្ទ ដើម្បីផ្ញើទៅគ្នាទៅវិញទៅមក ដូច្នេះយើងអត់ចាំបាច់ត្រូវការអ៊ីនធឺណិត ក៏យើងអាចផ្ញើសារជជែកគ្នាលេងបានដូចគ្នា អញ្ចឹងនៅពេលដែលបច្ចុប្បន្ន នៅពេលដែលទូរស័ព្ទទំនើប គឺយើងអាចប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតបាន ដូច្នេះយើងអាចប្រើប្រាស់កម្មវិធីអ៊ីនធឺណិតមួយចំនួន ដើម្បីទាក់ទងគ្នា ដើម្បីសន្សំសំចៃមិនសូវចំណាយលុយច្រើនផងដែរ ដូច្នេះនៅក្នុងរូបភាពទី ៥ នេះ គឺគាត់កំពុងតែចុចផ្ញើសារជជែកកម្សាន្តទៅកាន់មិត្តភក្តិរបស់គាត់ ឬក៏ទៅកាន់មិត្តស្រីរបស់គាត់ ដើម្បីជជែកគ្នាលេងជំនួសឲ្យការនិយាយទូរស័ព្ទ ព្រោះពេលខ្លះមនុស្សយើង អ្នកខ្លះ គាត់អត់ចូលចិត្តនិយាយទូរស័ព្ទច្រើននោះទេ ដូច្នេះហើយគាត់ប្រើប្រាស់ការសរសេរជំនួសឲ្យការនិយាយវិញ អញ្ចឹងគាត់មានជម្រើស គឺគាត់ប្រើប្រាស់កម្មវិធីផ្ញើសារជជែកកម្សាន្ត ដើម្បីជជែកលេងជាមួយមិត្តភក្តិរបស់គាត់ជំនួសឲ្យការនិយាយ។

Fruits (Sakanan) — 09 Watermelon

ហើយនៅជិតផ្លែម្នាស់នេះ យើងឃើញមានផ្លែឪឡឹកចំនួន ១ ផ្លែផងដែរ អញ្ចឹងផ្លែឪឡឹកគឺជាផ្លែឈើមួយប្រភេទដែលសម្បូរជាតិទឹក ដែលយើងឃើញផ្លែឪឡឹកគឺមានរូបរាងធំហើយមូល អញ្ចឹងផ្លែឪឡឹកខ្លះគឺមានរូបរាងមូល ផ្លែឪឡឹកខ្លះមានរូបរាងទ្រវែង ដែលសាច់នៅផ្លែឪឡឹកនៅពេលទុំគឺមានពណ៌ក្រហម ចំណែកសាច់ផ្លែឪឡឹកនៅពេលខ្ចីគឺមានពណ៌ស ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ ឬក៏បច្ចុប្បន្ននេះ មានផ្លែឪឡឹកខ្លះគឺមានពណ៌លឿង ដែលយើងហៅថាឪឡឹកពណ៌លឿង ប៉ុន្តែសំបកឪឡឹកគឺមានពណ៌បៃតងជានិច្ច គឺបៃតងលាយសបន្តិច ដែលសរៀងបៃតង បានន័យថាបៃតងភ្លឺជាមួយនឹងបៃតងចាស់ ដែលឆ្លាស់ពណ៌គ្នា ដែលយើងឃើញសំបកឪឡឹកគឺមានបៃតងភ្លឺមួយជួរ បៃតងចាស់មួយជួរ បៃតងភ្លឺមួយជួរ អញ្ចឹងគឺឆ្លាស់ពណ៌គ្នា ប៉ុន្តែជាទូទៅឪឡឹកខ្ចីក៏ដោយ ឪឡឹកទុំក៏ដោយ គឺមានសំបកពណ៌បៃតង ហើយផ្លែឪឡឹកគឺ[មាន]ជាផ្លែមួយដែលមានគ្រាប់ច្រើនជាងគេ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងញ៉ាំឪឡឹក គឺយើងអត់អាចឆ្កឹះគ្រាប់ចេញបានទេ ដោយយើងខាំទាំងគ្រាប់តែម្ដងដោយសារតែគ្រាប់ឪឡឹកតូចៗ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងខាំនៅក្នុងមាត់ យើងទំពាយកសាច់ឪឡឹក ហើយគ្រាប់ឪឡឹកគឺយើងខ្ជាក់ចេញ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងទំពា គឺយើងទំពាតែសាច់ឪឡឹកតែប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះនៅពេលដែលយើងប៉ះគ្រាប់ គឺយើងត្រូវខ្ជាក់គ្រាប់នោះចេញ គឺយើងអត់អាចញ៉ាំទាំងគ្រាប់ឪឡឹកបាននោះទេ ដោយសារតែគ្រាប់ឪឡឹកគឺរឹង [ដូច]វាតូចៗមែន ប៉ុន្តែវារឹង អញ្ចឹងវាអាចធ្វើឲ្យយើងពិបាកនៅក្នុងការញ៉ាំ ដូច្នេះយើងត្រូវតែចិតសំបក គឺយើងញ៉ាំឪឡឹកគឺយើងអត់ញ៉ាំទាំងសំបកទេ គឺយើងត្រូវចិតសំបកពណ៌បៃតងវាជាមុនសិន ហើយយើងពុះវាជាបន្ទះទ្រវែងៗ ដើម្បីងាយស្រួលញ៉ាំ ដើម្បីងាយស្រួលកាន់ញ៉ាំ ឬក៏យើងអាចកាត់វាជាកង់ៗបានផងដែរ ដោយកាត់ជាកង់ៗដូចផ្លែល្ហុង ហើយយើងយកឈើមកចាក់ញ៉ាំ អញ្ចឹងដោយសារតែផ្លែឪឡឹកគឺមានគ្រាប់ច្រើន ដូច្នេះយើងត្រូវតែខ្ជាក់គ្រាប់ចេញនៅពេលដែលយើងញ៉ាំ

Fruits (Sakanan) — 09 Orange (etc.)

ចំណែកឯបន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៩ ដដែល ប៉ុន្តែយើងឃើញនៅក្បែរផ្លែស្វាយគឺមានផ្លែក្រូច អញ្ចឹងផ្លែក្រូចគឺមានរសជាតិជូរអែមៗ បានន័យថាជូរផងផ្អែមផង ដែលផ្លែក្រូចគឺមានច្រើនប្រភេទ មានដូចជាក្រូចពោធិ៍សាត់ ក្រូចឃ្វិច ក្រូចឆ្មារ ក្រូចថ្លុង ក្រូចសើចជាដើម។ ដែលក្រូចជាទូទៅគឺមានរូបរាងខុសៗគ្នា ដោយក្រូចឃ្វិច ឬក៏ក្រូចពោធិ៍សាត់គឺមានរាងមូល ហើយក្រូចថ្លុងគឺមានរាងមូលធំ ចំណែកឯក្រូចឆ្មារគឺមានរាងតូចជាងគេ ដែលមានរសជាតិជូរខ្លាំងជាងគេ ប៉ុន្តែជាទូទៅក្រូចពោធិ៍សាត់ ឬក៏ក្រូចឃ្វិច គឺយើងមានរសជាតិជូរអែមៗឆ្ងាញ់ ដែលយើងតែងតែយកមកធ្វើជាផ្លែឈើដើម្បីញ៉ាំ ក្រោយពេលញ៉ាំអាហាររួច អញ្ចឹងក្រូច នៅពេលដែលខ្ចី គឺវាមានពណ៌បៃតង ចំណែកឯពេលទុំ ក្រូចពោធិ៍សាត់គឺមានពណ៌បៃតងដដែល ប៉ុន្តែសាច់ខាងក្នុងរបស់វាគឺមានពណ៌លឿង ប៉ុន្តែក្រូចឃ្វិចគឺមានពណ៌ សំបករបស់វានៅពេលទុំគឺមានពណ៌លឿង ហើយសាច់របស់វាគឺអត់ដូចផ្លែឈើផ្សេងទេ គឺសាច់របស់វាគឺបែងចែកចេញជាក្លែបៗ បានន័យថានៅពេលដែលយើងបកសំបក គឺយើងឃើញសាច់របស់វាមានដុំៗៗៗតែម្ដង ដែលបែងចែកជាក្លែបៗ រួចរាល់ស្រេចនៅក្នុងផ្លែ ដោយយើងគ្រាន់តែបេះក្លែបនោះយកមកញ៉ាំជាការស្រេច ប៉ុន្តែក្រូចក៏មានគ្រាប់របស់វាផងដែរ អញ្ចឹងយើងអត់ញ៉ាំគ្រាប់ក្រូចនោះទេ ដោយយើងត្រូវខ្ជាក់គ្រាប់ក្រូចចេញ ព្រោះថាគ្រាប់ក្រូចគឺរឹង ទោះបីជាវាតូចៗ ក៏ប៉ុន្តែគ្រាប់ក្រូចគឺរឹង ដូច្នេះយើងអត់ញ៉ាំទេ គឺយើងត្រូវខ្ជាក់ចេញ ហើយពេលខ្លះគឺយើងអត់ញ៉ាំសាច់ក្រូចទេ គឺយើងញ៉ាំតែទឹកក្រូចតែប៉ុណ្ណោះ ដោយយើងយកក្រូចនោះមកច្របាច់ឲ្យចេញទឹក ព្រោះថាផ្លែក្រូចគឺមានទឹកច្រើន នៅពេលដែលយើងខាំផ្លែក្រូច គឺឃើញប្រៀបដូចជាញ៉ាំទឹកក្រូចអញ្ចឹង អញ្ចឹងនៅពេលដែលវាបែកសាច់ គឺវាចេញទឹក ដូច្នេះពេលខ្លះគេគ្រាន់តែច្របាច់ទឹក គេគ្រាន់តែច្របាច់ក្រូច គឺយើងអាចញ៉ាំទឹកក្រូចបានតែម្ដង ហើយសំបកក្រូចគឺយើងអត់ញ៉ាំទេ ដោយសារតែវាមានរសជាតិហាងៗ បានន័យថានៅពេលដែលយើងញ៉ាំសាច់ក្រូចគឺផ្អែម ក៏ប៉ុន្តែសំបកក្រូចគឺយើងញ៉ាំអត់កើតទេ អញ្ចឹងគឺយើងញ៉ាំតែសាច់ក្រូចតែប៉ុណ្ណោះ។