Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ជាទូទៅ	cie tuu təv	in general, as a whole, generally	220/162

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing cold — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជា ជាទូទៅ ចាប់ពីខែ ១២ ដល់ដើមខែ ២ មានអាកាសធាតុត្រជាក់ ដែលគេនិយមហៅថារដូវធ្លាក់ខ្យល់ ដោយសីតុណ្ហភាពអាចធ្លាក់ដល់ ២០ ទៅ ២៥ អង្សាសេ។ ប្រជាជនច្រើនប្រារព្ធពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅក្នុងរដូវនេះ ដើម្បីចៀសវាងរដូវភ្លៀង។

Expressing dislikes 1 — Cultural note

តើក្លិនផ្លែទុរេនឈ្ងុយឬក្រអូបទេសម្រាប់អ្នក? ជនជាតិផ្សេងភាគច្រើនមិនចូលចិត្តក្លិនរបស់ផ្លែទុរេននោះទេ។ ប៉ុន្តែ ជនជាតិខ្មែរជាទូទៅចូលចិត្តក្លិននិងរសជាតិផ្លែទុរេនខ្លាំងណាស់ ។ ទុរេនដែលល្បីថាឆ្ងាញ់គឺទុរេនមកពីខេត្តកំពត។

Laundry (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការបោកខោអាវ បាទ អញ្ចឹងជាទូទៅរៀងរាល់ថ្ងៃចុងសប្តាហ៍ បន្ទាប់ពីយើងមកពីរៀន បន្ទាប់ពីយើងសម្រាកពីការងារ ឬក៏បន្ទាប់ពីយើងសម្រាកពីការសិក្សា អញ្ចឹងយើងតែងតែមានខោអាវដើម្បីបោក ព្រោះថាយើងស្លៀកពាក់មួយអាទិត្យ អញ្ចឹងធ្វើឲ្យខោអាវយើងកខ្វក់ ដូច្នេះយើងត្រូវបោកខោអាវ។

Going To Bed (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការចូលគេង។ អញ្ចឹងជាទូទៅមនុស្សយើង ក្រោយពីពេលដែលធ្វើការ ឬក៏ក្រោយពីពេលដែលយើងមកពីខាងក្រៅនឿយហត់ អញ្ចឹងជាទូទៅយើងតែងតែចូលគេងនៅពេលយប់។ ជាធម្មតាគឺយើងចូលគេងនៅពេលយប់ ហើយក្រោកនៅពេលព្រឹក ដើម្បីទៅធ្វើការ ឬក៏បំពេញការងារ ឬក៏ទៅរៀន ឬក៏ទៅធ្វើការសិក្សានានា។

Answering the phone — Cultural note

នៅពេលទទួលទូរស័ព្ទ ជាទូទៅ ជនជាតិខ្មែរមិនណែនាំខ្លួនទៅកាន់អ្នកដែលទូរស័ព្ទមកនោះទេ គឺ គ្រាន់តែនិយាយថា “អាឡូ” ឬក៏ “អាឡូ ជម្រាបសួរ” តែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលផ្ដល់សេវាកម្មផ្សេងៗ នៅពេលលើកទូរស័ព្ទរបស់អតិថិជន ត្រូវណែនាំឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ឧទាហរណ៍ “អាឡូ ក្រុមហ៊ុន ... ជម្រាបសួរ មានអីឲ្យជួយដែរបង?”។

Rice (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីស្រូវ អញ្ចឹងជាទូទៅស្រូវគឺយើងដាំដុះនៅក្នុងខែវស្សា និងនៅក្នុងរដូវប្រាំង ដែលរដូវវស្សា គេហៅថាស្រូវវស្សា រីឯនៅពេលដែលគេដាំដុះនៅក្នុងរដូវប្រាំង គឺយើងហៅថាស្រូវប្រាំង អញ្ចឹងដោយសារតែប្រជាជនកម្ពុជាគឺ 90 ភាគរយគឺជាកសិករ អញ្ចឹងគាត់មានប្រកបមុខរបរដាំស្រូវ ឬក៏ធ្វើស្រូវ។

Apologizing — Cultural note

ប្រពៃណីខ្មែរតម្រូវឲ្យលើកដៃសំពះផងដែរ នៅពេលនិយាយពាក្យ “សុំទោស” គឺដូចគ្នានឹងពេល “ជម្រាបសួរ” “ជម្រាបលា” និង “អរគុណ” ដែរ។ ប៉ុន្តែ ជាក់ស្ដែង មានតែពេលនិយាយសុំទោសទៅកាន់មនុស្សមានអាយុច្រើនជាងឆ្ងាយ និងមិនសូវជិតស្និទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ដែលគេលើកដៃសំពះ។ ចំពោះមនុស្សស្របាលគ្នា ឬមនុស្សជិតស្និទ្ធ ជាទូទៅមិនមានការលើកដៃសំពះទេ។

Grilled Fish (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី ដែលនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងនឹងនិយាយអំពីការញ៉ាំត្រីអាំង។ អញ្ចឹងការញ៉ាំត្រីអាំង ដែលជាទូទៅ ត្រីគឺមានច្រើនប្រភេទ ហើយត្រីគឺយើងអាចធ្វើជាមុខម្ហូបបានយ៉ាងច្រើនផងដែរ ដែលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា យើងអាចយកត្រីមក ជាទូទៅយើងយកត្រីមកអាំង ឬក៏មកចៀន ទៅតាមចំណង់ចំណូលចិត្ត និងទៅតាមអ្វីដែលយើងចង់ញ៉ាំ។

Asking “What is he doing?” — Cultural note

ការសួរថា “កំពុងធ្វើអីហ្នឹង [ឈ្មោះ/បង/អូន/ម៉ាក់ ជាដើម]?” គឺជាការផ្ដើមការសន្ទនាជាទូទៅ និងបង្ហាញភាពស្និទ្ធស្នាលមួយ។ ប៉ុន្តែ ពេលខ្លះ អ្នកអាចនឹងទទួលបានចម្លើយថា “មានអី”។ នេះមានន័យថា អ្នកឆ្លើយខ្ជិលឬមិនចង់ពន្យល់ប្រាប់យើងនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ចម្លើយបែបនេះមិនចាត់ទុកថាជាការមិនគួរសមអ្វីឡើយ។

Fried Rice (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការញ៉ាំបាយឆា។ អញ្ចឹងជាទូទៅបាយឆានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺយើងភាគច្រើនលក់នៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវ គឺយើងអត់សូវលក់នៅក្នុងហាងធំៗទេ ក៏ប៉ុន្តែមានហាងមួយចំនួនក៏លក់បាយឆាដែរ ហើយជាទូទៅប្រជាជនកម្ពុជាចូលចិត្តញ៉ាំបាយឆាដែលនៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវ ព្រោះវាមានតម្លៃថោក និងវាមានរសជាតិឆ្ងាញ់ អត់ចាញ់បាយឆានៅតាមហាងធំៗនោះទេ។

Shopping For A T-Shirt (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការទិញអាវយឺត។ អញ្ចឹងការទិញអាវយឺត ដោយជាទូទៅ យើងជាទូទៅ យើងតែងតែស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ ឬក៏ពាក់ខោអាវផ្សេងៗ នៅពេលដែលយើងចេញដំណើរទៅធ្វើការ ឬក៏នៅផ្ទះ អញ្ចឹងពេលខ្លះខោអាវរបស់យើងចាស់ ខោអាវរបស់យើងចាស់ ឬក៏ចង្អៀត ដូច្នេះយើងត្រូវការអាវថ្មីដើម្បីចេញទៅក្រៅ ឬក៏ដើម្បីពាក់ ដើម្បីឲ្យល្មមនឹងខ្លួនយើង ដែលជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងនឹងនិយាយអំពីការទិញអាវយឺត។

Saying “I don’t understand” — Cultural note

ជាទូទៅ ការសួរបញ្ជាក់ក្រោយការពន្យល់អ្វីមួយថា “តើអ្នកយល់ទេ?” មិនមែនជាការគួរសមប៉ុន្មានទេ។ ការគួរសមបំផុត គឺ ក្រោយពេលពន្យល់អ្វីមួយ គួរនៅស្ងៀម និងញញឹមទៅកាន់ដៃគូសន្ទនា។ ពិតប្រាកដណាស់ ការធ្វើបែបនេះ យើងមិនដឹងប្រាកដថា ដៃគូសន្ទនាពិតជាយល់អ្វីដែលយើងបាននិយាយ ឬពន្យល់នោះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ក្នុងករណីដែលមានអ្នកសុំការពន្យល់ (= ចង់ឲ្យយើងពន្យល់) ដូចជាពន្យល់មេរៀន ឬរបៀបប្រើអ្វីមួយ ការសួរបញ្ជាក់ច្រើនដងដូចជា “ត្រង់ហ្នឹង/កន្លែងហ្នឹង យល់អត់?” ជាការធម្មតា។

Pickpocket (Sakanan) — 09

នៅក្នុងរូបភាពទី ៩ នៅក្នុងរូបភាពទី ៩ យើងឃើញថា បន្តិចក្រោយមក រថភ្លើងក៏មកដល់គោលដៅទីពីរ អញ្ចឹងជាទូទៅផ្លូវរថភ្លើងនីមួយៗ គឺមានស្ថានីយរថភ្លើងជាច្រើន បាទ ស្ថានីយរថភ្លើងជាច្រើន ដូចថានៅពេលដែលទៅដល់គោលដៅមួយ គឺមានស្ថានីយរថភ្លើងមួយ ដូច្នេះគ្រប់ស្ថានីយទាំងអស់រថភ្លើងត្រូវតែឈប់ អញ្ចឹងពេលនៅដល់ស្ថានីយមួយៗ រថភ្លើងត្រូវតែឈប់ ដើម្បីដាក់អ្នកដំណើរចុះ និងឲ្យអ្នកដំណើរផ្សេងទៀតឡើង អញ្ចឹងហើយនៅក្នុងរូបភាពទី ៩ នេះ រថភ្លើងនោះបានមកដល់គោលដៅទីពីរ ដែលតម្រូវឲ្យរថភ្លើងនោះឈប់ ហើយបើកទ្វារឲ្យអ្នកដំណើរនៅខាងក្នុងចេញ និងអ្នកដំណើរនៅខាងក្រៅចូល។

Alms Round (Sakanan) — 12

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១២ នៅក្នុងរូបភាពទី ១២ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីទទួលបានបាយ កញ្ចប់បាយទាំងពីរពីស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះហើយ ព្រះសង្ឃក៏បានបិទគម្របបាត្រមកវិញ។ អញ្ចឹងបន្ទាប់ពីទទួលចង្ហាន់ ជាទូទៅព្រះសង្ឃតែងតែបិទគម្របបាត្រមកវិញជាមុនសិន មុននឹងសូត្រធម៌ឲ្យពរ បានន័យថាព្រះសង្ឃបានទទួលចង្ហាន់រួចហើយ បន្ទាប់មកគាត់ថែរក្សាចង្ហាន់នោះបានយ៉ាងល្អមិនឲ្យប្រឡាក់ គឺគាត់គ្របគម្របបាត្រទៅវិញ ដើម្បីកុំឲ្យចង្ហាន់ប្រឡាក់ដី ឬក៏ប្រឡាក់ធូលីផ្សេងៗដែលហុយ។ អញ្ចឹងរូបភាពទី ១២ បន្ទាប់ពីទទួលចង្ហាន់រួច ព្រះសង្ឃនោះក៏បានបិទគម្របបាត្រមកវិញ។

Post Office (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការផ្ញើអីវ៉ាន់តាមប្រៃសណីយ៍ អញ្ចឹងជាទូទៅប្រសិនបើយើងចង់ផ្ញើអីវ៉ាន់ ឬក៏ផ្ញើអ្វីៗមួយទៅឲ្យអ្នកដទៃ ឬក៏ទៅឲ្យអ្នកណាម្នាក់ នៅក្រៅប្រទេស ឬក៏នៅក្នុងស្រុក យើងតែងតែភាគច្រើនយើងផ្ញើតាមប្រៃសណីយ៍ ប៉ុន្តែពេលខ្លះនៅក្នុងកម្ពុជាគឺ ប្រសិនបើយើងផ្ញើនៅក្នុងស្រុក បានន័យថាបើយើងផ្ញើពីភ្នំពេញទៅខេត្តផ្សេងៗ ឬក៏ពីខេត្តមួយទៅខេត្តមួយ គឺយើងអត់សូវប្រើប្រៃសណីយ៍ប៉ុន្មានទេ គឺភាគច្រើនយើងប្រើតាមរយៈឡាន អញ្ចឹងយើងផ្ញើតាមឡាន តាមស្ថានីយឡានក្រុងជាដើម ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងផ្ញើទៅក្រៅប្រទេស អញ្ចឹងយើងផ្ញើតាមប្រៃសណីយ៍ ឬក៏ការិយាល័យប្រៃសណីយ៍ ដើម្បីឲ្យគេផ្ញើទៅក្រៅប្រទេស។

Alms Round (Sakanan) — 10

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១០ នៅក្នុងរូបភាពទី ១០ យើងឃើញព្រះសង្ឃក៏បានបើកបាត្រឡើង អញ្ចឹងព្រះសង្ឃក៏បានបើកគម្របបាត្រ ដែលជាទូទៅបាត្រព្រះសង្ឃគឺតែងតែមានគម្រប ដើម្បីការពារដីហុយ កុំឲ្យដីហុយចូលប្រឡាក់ចង្ហាន់ ឬក៏ប្រឡាក់មុខម្ហូប ឬក៏ម្ហូបអាហារ ដែលព្រះសង្ឃ[មិន]បិណ្ឌបាតបាន។ អញ្ចឹងដើម្បីឲ្យស្ត្រីចំណាស់និងចៅស្រីរបស់គាត់នោះដាក់ចង្ហាន់ឬក៏ដាក់បាត្រ ព្រះសង្ឃត្រូវតែបើកគម្របបាត្រ ព្រោះថាការដាក់ចង្ហាន់គឺយើងតែងតែដាក់នៅក្នុងបាត្រជានិច្ច។ អញ្ចឹងយើងយកទៅដាក់ក្នុងបាត្ររបស់ព្រះសង្ឃ ដើម្បីប្រគេនដល់ព្រះសង្ឃ ដូច្នេះនៅក្នុងរូបភាពទី ១០ គឺព្រះសង្ឃកំពុងតែបើកគម្របបាត្រឡើង ដើម្បីឲ្យស្ត្រីចំណាស់និងចៅរបស់គាត់ អាចដាក់បាត្របាន។

Grilled Fish (Sakanan) — 16

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៦ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីគាត់ញ៉ាំត្រីអាំងហើយ គាត់ក៏បានញ៉ាំជាមួយនឹងបន្លែផងដែរ អញ្ចឹងជាទូទៅត្រីអាំងគឺយើងតែងតែញ៉ាំជាមួយនឹងបន្លែ ឬក៏យើងហៅថាអន្លក់ ដើម្បីបន្ថែមរសជាតិវាឲ្យកាន់តែឆ្ងាញ់ ព្រោះត្រីអាំងគឺមានទឹកជ្រលក់ ដូច្នេះទឹកជ្រលក់គឺយើងញ៉ាំជាមួយបន្លែផងដែរ ដើម្បីឲ្យឆ្ងាញ់ ឲ្យកាន់តែឆ្ងាញ់ អញ្ចឹងបន្លែដែលយើងញ៉ាំជាមួយផ្ទាប់ យើងហៅថាផ្ទាប់ជាមួយនឹងត្រីអាំង ជាមួយនឹងទឹកជ្រលក់ យើងហៅបន្លែនោះថាអន្លក់ អញ្ចឹងអន្លក់ជាទូទៅគឺជាបន្លែខ្ចីៗ មានដូចជាត្រសក់ មានដូចជាស្ពៃ មានដូចជីរជាដើម អញ្ចឹងយើងអាចញ៉ាំជាមួយនឹងសាច់ត្រី ផ្ទាប់ជាមួយនឹងសាច់ត្រី ផ្ទាប់ជាមួយនឹងទឹកជ្រលក់ ហើយយើងយកមកញ៉ាំ ដែលយើងហៅថាវាជាអន្លក់។

Pickpocket (Sakanan) — 14

ចូលដល់រូបភាពទី ១៤ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៤ បុរសនោះបានភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះនៅពេលដែលគាត់លូកទៅក្នុងហោប៉ៅខាងក្រោយរបស់គាត់ គឺគាត់ពុំបានឃើញកាបូបលុយនោះទេ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញថា បុរសនោះ គាត់បានបើកភ្នែកធំៗ បាទ បើកភ្នែកធំៗ ភ្នែកទាំងពីររបស់គាត់ បើកយ៉ាងធំ ហើយគាត់បានហាមាត់ឡើង បាទ ជាទូទៅនៅពេលដែលមនុស្សយើងភ័យ ឬក៏មានការភ្ញាក់ផ្អើល យើងតែងតែបើកភ្នែកនិងហាមាត់ធំៗ ព្រោះថាយើងមានអារម្មណ៍ថាភ័យ អញ្ចឹងបុរសម្នាក់នោះ គាត់មានអារម្មណ៍ថាភ្ញាក់ផ្អើលនិងភ័យយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះថាកាបូបលុយរបស់គាត់មិននៅក្នុងហោប៉ៅរបស់គាត់ទៀតទេ អញ្ចឹងហើយគាត់បានបើកភ្នែកធំៗ និងហាមាត់ធំៗផងដែរ។

Motorcycle Taxi (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការជិះម៉ូតូឌុប។ អញ្ចឹងជាទូទៅមធ្យោបាយធ្វើដំណើរគឺមានច្រើន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង ដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយ ដែលកំពុងតែអភិវឌ្ឍ អញ្ចឹងមធ្យោបាយធ្វើដំណើរ គឺពេលខ្លះប្រជាជន គឺអត់មានមធ្យោបាយធ្វើដំណើរផ្ទាល់ខ្លួននោះទេ ដូចថា[...]គាត់ចង់ទៅណាមកណា អញ្ចឹងគាត់ជិះឡាន ឬក៏ជិះតាក់ស៊ី ជិះឡានក្រុង ឬក៏ជិះម៉ូតូឌុបជាដើម។ អញ្ចឹងមធ្យោបាយធ្វើដំណើរមានដូចជាឡាន មានដូចជាឡានក្រុង មានដូចជាម៉ូតូ មានដូចជាកង់ មានដូចជារថភ្លើង និងមានដូចជាម៉ូតូឌុប។ អញ្ចឹងពេលខ្លះ ប្រសិនបើគាត់ត្រូវទៅណាដែលជិតល្មម មិនសូវឆ្ងាយពេក ហើយគាត់អត់មានឡាន ឬក៏អត់មានម៉ូតូផ្ទាល់ខ្លួន គាត់អាចជិះម៉ូតូឌុបទៅបាន អញ្ចឹងម៉ូតូឌុប គឺនៅតាមផ្លូវ គឺមានច្រើន យើងអាចឃើញម៉ូតូឌុបច្រើននៅតាមផ្លូវនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

Going To The ATM (Sakanan) — 11

ចូលដល់រូបភាពទី ១១ រូបភាពទី ១១ បន្ទាប់ពីពិនិត្យគណនីរួចហើយ ម៉ាស៊ីនដកប្រាក់បានបញ្ចេញកាតអេធីអឹមរបស់គាត់ចេញមកក្រៅវិញ មុននឹងបញ្ចេញលុយ។ អញ្ចឹងជាទូទៅគឺគាត់បញ្ចេញកាតអេធីអឹមមកវិញ បាទ នៅពេលដែលគាត់ពិនិត្យហើយ ថាតើមានទឹកប្រាក់គ្រប់គ្រាន់ដែរឬទេ បាទ ទោះជាគ្រប់គ្រាន់ ឬមិនគ្រប់គ្រាន់ក៏ដោយ ម៉ាស៊ីនតែងតែបញ្ចេញកាតអេធីអឹមមកវិញ ហើយយើងត្រូវចាប់កាន់[ម៉ាស៊ីន]កាតអេធីអឹមនោះ ដើម្បីយកមកទុក។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ កាតអេធីអឹមគឺចេញមកក្រៅតាមរយៈកន្លែងដោតកាត អញ្ចឹងកន្លែងដោតកាតនៅកន្លែងណា ម៉ាស៊ីនអេធីអឹមនឹងបញ្ចេញកាតនៅកន្លែងនោះមកវិញ។ យើងឃើញកាតអេធីអឹមពណ៌ទឹកក្រូចចេញពីរន្ធមួយ បាទ រន្ធមួយ រន្ធនោះគឺជារន្ធដែលបញ្ចេញ ឬក៏បញ្ចូលកាតអេធីអឹម។ អញ្ចឹងរូបភាពនេះ គឺកាតអេធីអឹម គឺចេញមកក្រៅ។