Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ខ្លួន	kluən	1. body, figure, person, self 2. reflexive pronoun: myself, yourself, himself etc.	229/93

Link to overview page
Link to dictionary

Comparing or contrasting things 1 — Cultural note

នៅភ្នំពេញ តូបលក់ខោអាវមួយចំនួននៅក្នុងផ្សារ មិនមានកន្លែងសម្រាប់លខោអាវនោះទេ ប៉ុន្តែ អ្នកលក់អនុញ្ញាតឲ្យអ្នកទិញយកទៅលនៅផ្ទះ ហើយយកមកដូរទំហំទៅជាធំជាងឬតូចជាងវិញបាន ប្រសិនបើស្លៀកទៅមិនត្រូវនឹងខ្លួន។

Discouraging someone from pursuing a course of action — Cultural note

ដោយសារនៅប្រទេសកម្ពុជាមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ញឹកញាប់និងករណីចោរកម្មច្រើន ឪពុកម្ដាយភាគច្រើនមិនចង់ឲ្យកូនរបស់ខ្លួនធ្វើដំណើរផ្លូវឆ្ងាយឬធ្វើដំណើរនៅពេលយប់នោះទេ។ ទោះជាបើកបរដោយប្រុងប្រយ័ត្នក៏ដោយ ក៏អាចទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ដោយសារអ្នកមិនគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ឬអ្នកដែលពិសាគ្រឿងស្រវឹងជាអ្នកបង្ក។

Expressing sleepiness — Cultural note

ក្រោយពេលញ៉ាំបាយថ្ងៃត្រង់រួច មនុស្សមួយចំនួនមានអារម្មណ៍ងងុយគេង ដែលគេហៅថា ពុលបាយ។ ការគេងរយៈពេលខ្លីនៅពេលថ្ងៃហៅថា គេងថ្ងៃ។ អ្នកខ្លះប្រើពាក្យថា សម្ងំ សំដៅលើការគេងមិនឲ្យលក់ខ្លាំងពេក គឺគ្រាន់តែទម្រេតខ្លួននិងបិទភ្នែកដើម្បីសម្រាក ប៉ុន្តែនៅដឹងខ្លួន។

Issuing a command — Cultural note

នៅប្រទេសជប៉ុន នៅពេលបញ្ជាគេ ហើយគេធ្វើតាម អ្នកបញ្ជានោះតែងតែប្រើពាក្យថា អរគុណ (ដែលគេបានធ្វើតាមការបញ្ជារបស់ខ្លួន)។ ប៉ុន្តែ នៅខ្មែរ បើអ្នកបញ្ជានោះជាមនុស្សស្និទ្ធស្នាល ដូចជាយាយតា ឪពុកម្ដាយ បងប្អូនបង្កើត ជាដើម ភាគច្រើនពួកគាត់មិនប្រើពាក្យថា អរគុណ នោះទេ។

Calming someone down — Cultural note

“គោដំបៅខ្នង ក្អែកហើររំលង រំសាយកន្ទុយ” ជាពាក្យស្លោកដែលខ្មែរប្រើញឹកញាប់ សំដៅលើអ្នកដែលកំពុងលាក់បាំងនូវអ្វីដែលខ្លួនបានធ្វើខុស (គោ) ហើយខ្លាចគេចាប់កំហុសខ្លួនបាន (ដំបៅ) ដូច្នេះឆាប់ភ័យឬងាយប្រតិកម្ម (រំសាយកន្ទុយ) ទៅនឹងសំដីឬអាកប្បកិរិយារបស់អ្នកដទៃ (ក្អែក)។

Remembering — Cultural note

នៅខ្មែរ នៅពេលឃើញមនុស្សម្នាក់ភ្លេចភ្លាំងច្រើន គេតែងចំអន់លក្ខណៈលេងសើចថា មនុស្សនោះចាស់ហើយ ឬក៏ មនុស្សនោះនិយាយខ្លួនឯងថា ខ្លួនចាស់ហើយ ភ្លេចភ្លាំងច្រើន។ និយាយលេងសើចម្យ៉ាងទៀតគឺ នៅពេលមនុស្សម្នាក់និយាយមុនពេលចេញដំណើរថា “មានភ្លេចអីទេហ្ន៎?” គេអាចនិយាយទៅវិញថា “បើភ្លេចម៉េចនឹកឃើញ?”។

Asking “Do you have X?” — Cultural note

នៅពេលដែលធ្លាប់ទិញទំនិញដែលខ្លួនចង់បាននៅហាងណាមួយហើយពេញចិត្ត អតិថិជនច្រើនតែទៅទិញនៅទីនោះជាប្រចាំ ដែលភាសាសាមញ្ញហៅថា “ម៉ូយ”។ អ្នកលក់ច្រើនប្រើពាក្យថា “លក់យកម៉ូយ” មានន័យថា គេលក់ឲ្យអតិថិជនម្នាក់នោះក្នុងតម្លៃថោកជាពិសេស ដើម្បីឲ្យគាត់មកជួយទិញទៀតនៅពេលក្រោយ។

Answering the phone — Cultural note

នៅពេលទទួលទូរស័ព្ទ ជាទូទៅ ជនជាតិខ្មែរមិនណែនាំខ្លួនទៅកាន់អ្នកដែលទូរស័ព្ទមកនោះទេ គឺ គ្រាន់តែនិយាយថា “អាឡូ” ឬក៏ “អាឡូ ជម្រាបសួរ” តែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលផ្ដល់សេវាកម្មផ្សេងៗ នៅពេលលើកទូរស័ព្ទរបស់អតិថិជន ត្រូវណែនាំឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ឧទាហរណ៍ “អាឡូ ក្រុមហ៊ុន ... ជម្រាបសួរ មានអីឲ្យជួយដែរបង?”។

Talking about the taste of food 2 — Cultural note

នៅពេលមនុស្សម្នាក់មានអាហារដែលខ្លួនចូលចិត្តញ៉ាំតិចមុខ ហើយមិនព្រមញ៉ាំអ្វីដែលខ្លួនមិនចូលចិត្តសោះ ខ្មែរប្រើពាក្យថា “រើសម្ហូប”។ ភាសាសាមញ្ញហៅថា “ស៊ីរើស”។ នៅពេលអ្នកឮឃ្លាខាងក្រោម តើអ្នកដឹងថាជនជាតិខ្មែរកំពុងនិយាយលេងសើចទេ?
១ ស៊ីរើស មិនមែនរើសស៊ីទេណា
២ ស្រួលចិញ្ចឹមមែន!

Asking for help 2 — Cultural note

ខ្មែរជាជនជាតិដែលឲ្យតម្លៃនិងចូលចិត្តជួយគ្នានៅពេលមានអាសន្នអន្ធក្រ។ ឧទាហរណ៍ដូចជា ជួយប្រាប់ផ្លូវនៅពេលវង្វេងផ្លូវ ជួយរុញឡាននៅពេលជាប់ផុងក្នុងភក់ ជួយឲ្យកន្លែងគេងសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរឆ្ងាយ ជាដើម។ ប៉ុន្តែ ទីក្រុងនិងជនបទអាចខុសគ្នាបន្តិច។ នៅទីក្រុង មនុស្សមិនសូវជួយគ្នាច្រើនប៉ុន្មានទេ ព្រោះខ្លាចនាំទុក្ខដល់ខ្លួនដោយសារមានមនុស្សមិនល្អច្រើន។

Getting someone’s attention — Cultural note

ស្របពេលដែលមានការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃទំនើប (ស្មាតហ្វូន) កាន់តែច្រើនឡើង ការសន្ទនាផ្ទាល់មាត់ កាន់តែតិចទៅៗ។ មនុស្សជាច្រើនប្រើពេលសម្លឹងមើលទូរស័ព្ទ ច្រើនជាងការចាប់អារម្មណ៍ទៅលើមនុស្សជុំវិញខ្លួន។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ការហៅដោយការប៉ះស្មាឬដៃតិចៗ គឺជាការធម្មតា។ ពេលខ្លះ ក៏មានការពញ្ញាក់ពីក្រោយ ឬចាក់ក្រឡេកត្រង់ចង្កេះចំពោះមនុស្សជិតស្និទ្ធ។

Warning someone — Additional dialogue

សម្បត្តិ៖ បញ្ញាឯង កុំទៅហ៊ានប្រថុយចូលហ៊ុនជាមួយក្រុមហ៊ុនអត់មានអីច្បាស់លាស់អីចឹងអា៎។ ខ្ញុំធ្លាប់វិះត្រូវគេបោក ខ្ញុំរាងហើយ។ ប្រយ័ត្នក្រខ្លួនអត់អំពើ។
បញ្ញា៖ តែ ស្ដាប់គេនិយាយទៅ ទំនងដែរតាស។
សម្បត្តិ៖ បញ្ញាឯងមិនធ្លាប់ឆ្លងកាត់ មិនទាន់ដឹងទេ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែប្រាប់មុនទេ។ កុំឲ្យថាខ្ញុំអត់បានប្រាប់។ សម្រេចចិត្តខ្លួនឯងទៅ។

Making excuses — Cultural note

មានទម្លាប់អាក្រក់មួយចំនួននៅខ្មែរ។ អ្នកខ្លះអាចនឹងទទួលសន្យាធ្វើនូវអ្វីដែលខ្លួនមិនចង់ធ្វើ ប៉ុន្តែតាមពិតមិនចាប់ផ្ដើមធ្វើទាល់តែសោះ ហើយទុកចោលរហូត។ រហូតដល់ពេលទាក់ទងទៅសួរ ឆ្លើយលេសនេះលេសនោះ។ ដូច្នេះ មិនគួរទុកចិត្តលើការសន្យារបស់គេពេកទេ ត្រូវនិយាយគ្នាមុនដោយកំណត់ថ្ងៃឲ្យបានច្បាស់លាស់និងត្រូវទាក់ទងសួរបញ្ជាក់នៅពេលក្រោយ។

Expressing sleepiness — Dialogue 2

ក្រោកពីគេងនៅពេលព្រឹក
ផានិត៖ សុផល ម៉ោង ៧ ហើយណា។ អត់ទាន់រៀបចំខ្លួនទៅធ្វើការទៀត?
សុផល៖ ម៉ោង ៧ អា៎? ងុយដេកអា៎ សុំ ១០ នាទីទៀតសិន។ ក្រោកមិនរួចអេ៎។
ផានិត៖ ប្រយ័ត្នយឺតណា។ ទៅលុបមុខឲ្យស្វាងតិចទៅ ហើយមកញ៉ាំអី។
សុផល៖ អត់ញ៉ាំអេ៎ ដេកវិញ។ ចាំដល់ម៉ោង ៧ កន្លះ ដាស់ខ្ញុំផងណា។

Offering food or drinks and declining such an offer — Cultural note

ពាក្យថា “ហៅគួរសម” ជាពាក្យដែលខ្មែរចូលចិត្តប្រើក្នុងន័យលេងសើច។ វាមានន័យថា ការហៅនរណាម្នាក់មកញ៉ាំអ្វីមួយ គឺមិនមែនចង់ឲ្យម្នាក់នោះមកពិតប្រាកដនោះទេ គឺគ្រាន់តែជាការសម្ដែងការគួរសមតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះការដែលឃើញនរណាម្នាក់ពេលខ្លួនកំពុងញ៉ាំអ្វីមួយ គឺគួរតែបបួលគេមកញ៉ាំជាមួយជាការគួរសម ទោះជាដឹងថាអាហារមានតិច មិនអាចចែករំលែកឲ្យគេបានក៏ដោយ។

Asking for directions 1 — Cultural note

មាត់ជាផ្លូវ គឺជាពាក្យស្លោកដែលប្រជាជនខ្មែរឧស្សាហ៍ប្រើណាស់។ វាមានន័យថា នៅពេលយើងមិនដឹង ឬមិនយល់អ្វីមួយ យើងគប្បីសួរទៅអ្នកដទៃ ដើម្បីឲ្យគេបង្ហាញផ្លូវថាតើត្រូវទៅណាឬធ្វើអ្វីបន្ទាប់ទៀត។ ពាក្យស្លោកមួយទៀត គឺ ថោកអ្វីនឹងដៃ ថ្លៃអ្វីនឹងមាត់ មានន័យថា គ្រាន់តែសួរអ្នកដទៃអំពីអ្វីដែលខ្លួនមិនដឹង ឬមិនចេះ នឹងមិនធ្វើឲ្យអាប់ឱនកិត្តិយសឬខ្មាសគេអ្វីឡើយ។

Expressing fatigue — Dialogue 2

មិត្តភក្តិ
ពិសិដ្ឋ៖ ដារិន ដូចហត់ខ្លាំងម៉េះ? បែកញើសពេញខ្លួនម៉ង។ ទើបម៉ោពីណា?
ដារិន៖ ខ្ញុំទើបតែម៉ោពីហាត់ប្រាណ។ ជិះកង់ផងលើកដុំដែកផង។ ហត់អា៎ រកទៅសម្រាកសិន។
ពិសិដ្ឋ៖ អីចឹង? រកបបួលដារិនឯងទៅញ៉ាំអី។ ទៅអត់?
ដារិន៖ ចាំថ្ងៃក្រោយទៅពិសិដ្ឋ។ ខ្ញុំរៀងហត់ខ្លាំងអា៎។ ចង់តែដេកទេនៀក។
ពិសិដ្ឋ៖ អូខេ សម្រាកទៅអីចឹង។

Shopping For A T-Shirt (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការទិញអាវយឺត។ អញ្ចឹងការទិញអាវយឺត ដោយជាទូទៅ យើងជាទូទៅ យើងតែងតែស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ ឬក៏ពាក់ខោអាវផ្សេងៗ នៅពេលដែលយើងចេញដំណើរទៅធ្វើការ ឬក៏នៅផ្ទះ អញ្ចឹងពេលខ្លះខោអាវរបស់យើងចាស់ ខោអាវរបស់យើងចាស់ ឬក៏ចង្អៀត ដូច្នេះយើងត្រូវការអាវថ្មីដើម្បីចេញទៅក្រៅ ឬក៏ដើម្បីពាក់ ដើម្បីឲ្យល្មមនឹងខ្លួនយើង ដែលជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងនឹងនិយាយអំពីការទិញអាវយឺត។

Breaking A Bowl (Sakanan) — 03

អញ្ចឹងបន្ទាប់មកទៀតនៅក្នុងរូបភាពទី ៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ៣ យើងឃើញថា ចានគោមបានធ្លាក់ បង្វិលខ្លួនធ្លាក់ អញ្ចឹងបានន័យថាវាបង្វិលខ្លួនធ្លាក់ពីលើតុចុះមកដល់ក្រោម ឬក៏ចុះមកដល់កម្រាលឥដ្ឋ អញ្ចឹងយើងឃើញចានគោមនោះបានធ្លាក់ផ្កាប់ អញ្ចឹងយើងឃើញមាត់ចានគោមបានធ្លាក់មកដល់កម្រាលឥដ្ឋមុន ហើយគូទចានគោមគឺនៅខាងលើ អញ្ចឹងបានន័យថាវាបង្វិលផ្កាប់ អញ្ចឹងនៅពេលដែលវាធ្លាក់គឺវាបង្វិលខ្លួន ហើយផ្កាប់ចុះក្រោម អញ្ចឹងចានគោមនោះនៅក្នុងរូបភាពទី ៣ បានធ្លាក់ពីលើតុ ធ្លាក់មកដល់កម្រាលឥដ្ឋនៅខាងក្រោម។

Remembering — Additional dialogue

រៀបចំខ្លួនទៅញ៉ាំការ
លីដា៖ កញ្ញា ម៉េចហើយ? រួចរាល់នៅ? រៀងយឺតហើយណា។
កញ្ញា៖ ហើយៗ លីដា តស់។ ... អ៊ុះ ភ្លេចសំបុត្រ!
លីដា៖ វិះ កញ្ញាឯង។ ទៅយកម៉ោលឿន! ...
កញ្ញា៖ [និយាយម្នាក់ឯង] ចុម មិញខ្ញុំបិទម៉ាស៊ីនត្រជាក់ហើយនៅហ្ន៎?
លីដា៖ ឃើញលីដាឯងបិទហើយតាស។
កញ្ញា៖ អីចឹងអ៎? អត់អីអេ៎អីចឹង។ តស់ទៅ។ តែដូចភ្លេចអីគេម្យ៉ាង ...
លីដា៖ កាបូបកញ្ញាឯងទូចអីចឹង ដាក់ទូរស័ព្ទចូលដែរ?
កញ្ញា៖ អូ៎ នឹកឃើញហើយ ភ្លេចទូរស័ព្ទហ្នឹងអា៎!